Jaką rolę w praktyce notarialnej pełni oświadczenie woli?
- Szczegóły
Oświadczenie woli jest niezbędnym elementem każdej czynności prawnej. Definicję tego oświadczenia można znaleźć w Ustawie Kodeksu cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. Warto mieć świadomość czym ono jest, by zdawać sobie sprawę z tego, jakie skutki wywołuje jego złożenie, zwłaszcza w relacjach biznesowych.
Czym jest oświadczenie woli?
Zajrzyjmy do art. 60 Kodeksu Cywilnego:
“Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).”
Według definicji oświadczenie woli to przejaw woli ludzkiej zmierzający do wywołania skutku prawnego. Może chodzić o zmianę, powstanie lub ustanie stosunku prawnego. Oświadczenie woli musi być całkowicie dobrowolne, zrozumiałe i poprawnie sformułowane. Zwykle jest wyrażane pisemnie lub ustnie. Jeżeli jest to zachowanie, jego wybór jest dowolny, ale odbiorca musi w pełni rozumieć jego sens. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przyjęte są powszechnie rozumiane i akceptowane znaki i gesty pozawerbalne, takie jak gesty ręką czy pokiwanie głową. Elementy składające się na oświadczenie woli to: wola, wyrażenie tej woli oraz dostateczne ujawnienie woli. Pamiętajmy jednak, że oświadczenie woli dotyczy jedynie działań, które posiadają skutki w sferze spraw regulowanych przepisami prawa. Oświadczenia towarzyskie, grzecznościowe, wiedzy czy uczuć nie należy mylić z oświadczeniem woli.
Czy można złożyć oświadczenie woli w innym języku? Tak, ale tylko wtedy, gdy adresat oświadczenia zna dany język lub zapewnione jest przetłumaczenie oświadczenia woli na język znany adresatowi.
Przykłady oświadczenia woli:
- podpisanie umowy;
- spisanie testamentu;
- zniszczenie testamentu;
- złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku;
- akceptacja regulaminu sklepu internetowego;
- pożyczenie przedmiotów czy pieniędzy innej osobie;
- zakup biletów.
Warto przy tym pamiętać o art. 65 kodeksu cywilnego:
- 1. Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.
Jakie wady ma oświadczenie woli?
Wady oświadczenia woli zostały uregulowane w art. 82 – 87 kodeksu cywilnego:
Art. 82. Brak świadomości lub swobody jako wada.
Art. 85. Skutki zniekształcenia oświadczenia woli przez posłańca.
Wada może prowadzić do bezwzględnej nieważności czynności prawnej lub powodować wzruszalność czynności prawnej.
Podsumowując, każdy z nas w różnych sytuacjach życiowych spotyka się z elementami prawa. Znając definicje oświadczenia woli działamy bardziej świadomie na przykład w kwestii zawierania i interpretowania umów czy składania ofert. Jednak nie zawsze łatwo zinterpretować różne sytuacje prawne i określić wynikające z nich konsekwencje. W niektórych sytuacjach warto więc skorzystać z pomocy notariusza.