Czy osoba chora może sporządzić testament?

Choroba fizyczna a sporządzenie testamentu

Podobnie, jak ma to miejsce w przypadku zdrowego spadkodawcy, osoba chora ma prawo spisać ważny testament. Może on przy tym mieć dwie formy:

• formę pisemną - czyli zostać osobiście spisany przez testatora, wraz z datą i podpisem. Taki rodzaj testamentu mogą sporządzić te osoby, które niezależnie od choroby są w stanie zrobić to własnoręcznie, a także mają całkowitą świadomość swojej decyzji.
• formę aktu notarialnego - również w przypadku spisywania testamentu w formie aktu notarialnego spadkodawca musi być w pełni świadomy podejmowanej decyzji. Jeżeli jednak stan jego zdrowia nie pozwala na pisanie ani nawet złożenie podpisu, możliwe jest sygnowanie dokumentu poprzez złożenie odcisku palca pod oświadczeniem woli.

 

Choroba psychiczna a sporządzenie testamentu

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju zaburzeń czynności umysłowych (w tym zaburzeń przemijających, jak np. pozostawanie pod wpływem narkotyków). Osoba, u której stwierdzono któreś z powyższych, znajduje się w stanie wykluczającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Oznacza to, że nie może sporządzić ważnego testamentu. W przypadku chorób psychicznych istnieje jednak wyjątek od tej reguły - jest to stwierdzony okres remisji choroby.

Jeżeli jednak testament został już sporządzony, mimo że spadkodawca znajdował się w tamtym momencie w stanie wykluczającym świadome lub swobodne podjęcie decyzji, zgodnie z zasadą ochrony jego nieważność musi zostać stwierdzona - do tego czasu zaś wyklucza on dziedziczenie ustawowe. W celu stwierdzenia nieważności testamentu sąd powołuje lekarza biegłego, który na podstawie swoich kompetencji oraz dokumentacji medycznej orzeka, czy w chwili jego sporządzania testator znajdował się w stanie wykluczającym świadome lub swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli.