Długi spadkowe. Jak ich skutecznie uniknąć?

Spadek to szansa na poprawę sytuacji materialnej rodziny, ale niestety też przyczyna wielu problemów związanych z otrzymanym „prezentem od życia”. Spadek staje się kłopotem, a nie korzyścią, gdy spadkodawca zamiast majątku ma długi, a ich wysokość przewyższa wartość dobytku.

Możliwości dziedziczenia długu

Spadek to ogół praw i obowiązków zmarłego (spadkodawcy), istniejących w chwili jego śmierci (otwarcie spadku), które w drodze dziedziczenia przechodzą na jego następców prawnych (spadkobierców). Istnieją dwie formy dziedziczenia. Mowa tu o dziedziczeniu wprost, w którym spadkobierca ponosi pełną odpowiedzialność za długi swojego spadkodawcy, czyli wierzyciel zmarłego może żądać od niej spłaty całości zadłużenia. W drugim przypadku mówi się o dziedziczeniu z dobrodziejstwem inwentarza, w którym spadkobierca nie ponosi ryzyka spłaty długów po swoim spadkodawcy w całości, a jedynie do wysokości wartości otrzymanego w spadku majątku.

Czym są długi spadkowe?

Nie wszystkie długi zmarłego wchodzą w skład masy spadkowej. Istnieje pewna grupa zobowiązań, które wygasa z chwilą śmierci. Do masy spadkowej nie wchodzą prawa i obowiązki zmarłego, które nie mają charakteru majątkowego, takie jak służebności osobiste spadkodawcy, użytkowanie, czy też obowiązki wynikające z umowy o dzieło. Jeśli zmarły nie spisał testamentu, lub osoby w nim wyznaczone odmówią jego przyjęcia, dziedziczenie odbywa się w kolejności określonej przepisami Kodeksu cywilnego. 

Jak uniknąć odziedziczenia długu?

Spadkobierca ma kilka możliwości zareagowania na nie. Warto pamiętać, że może on przyjąć spadek wprost, czyli przyjąć zarówno aktywa, jak i ewentualne długi w pełnej wartości. Może też odrzucić spadek — zrzec się wszystkiego. Rozwiązaniem jest też przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – odpowiadać za długi zmarłego wyłącznie do wysokości odziedziczonego majątku, czy też nie zrobić dosłownie nic i tym samym “z automatu” przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza.