Kiedy można unieważnić akt notarialny?

Jak unieważnić akt notarialny?

Akt notarialny można unieważnić po stwierdzeniu wad oświadczenia woli. Wyróżnia się bezwzględną nieważność lub względną nieważność czynności prawnej. Bezwzględna nieważność występuje w przypadku braku świadomości lub swobód. Wówczas czynność prawna jest nieważna. Natomiast nieważność względna zachodzi w przypadku podstępu, błędu lub groźby. W takim przypadku czynność działa, ale nie względem danej osoby.

W jakich okolicznościach można unieważnić akt notarialny?

Wady oświadczenia woli są opisane i unormowane przez Kodeks cywilny. Pierwszą z nich jest brak świadomości lub swobody. O nieświadomości mówimy w przypadku choroby psychicznej, niedorozwoju, czy demencji starczej osoby składającej oświadczenie woli. Drugą wadą jest pozorne złożenie oświadczenia drugiej stronie, które ma miejsce, gdy pod jedną czynnością kryje się druga np. umowa sprzedaży zamiast darowizny, aby uniknąć podatków. Co istotne, druga strona musi wiedzieć, że jest to oświadczenie pozorne, składane za jej zgodą.

Czynność prawna nie zachodzi też w przypadku wystąpienia błędu istotnego. Za taki błąd uznawany jest brak porozumienia i zgodnych oświadczeń woli, ale też złożenie oświadczenia pod wpływem nieprawdziwego wyobrażenia o rzeczywistości lub błąd co do pobudek. Błąd uważa się za istotny, gdy dana nie złożyłaby oświadczenia woli, gdyby nie wiedziała o błędzie. Podobne skutki ma zniekształcenie oświadczenia. Jeżeli błąd istotny będzie spowodowany podstępem, to również możliwe jest uchylenie się od skutków prawnych. Podobnie w przypadku złożenia oświadczenia pod wpływem groźby.

Warto pamiętać, że akt notarialny sporządza notariusz specjalizujący się w sprawach nieruchomości. Brak zachowania formy aktu notarialnego prowadzi do bezskuteczności czynności prawnej.